FinTechs en banken; van vijanden naar vrienden
Het businessmodel van banken staat al een tijd onder druk. Hoge interne kosten door overhead, een kantorennetwerk dat niet meer van deze tijd is en veranderde wet- en regelgeving vragen om een nieuwe aanpak. Daarnaast is er druk vanuit de politiek om meer financiële reserves op te bouwen om een nieuwe economische crisis te kunnen overleven. En dan zijn er ook nog veranderde klantvragen (goedkoper, sneller en duurzamer) die vragen om een actualisering van het businessmodel.
Door al deze factoren zijn banken genoodzaakt om hoog in te zetten op verandering. In de praktijk blijkt echter dat een bank door zijn maatschappelijke functie en opgebouwde legacy systemen moeite heeft om wendbaar te zijn, waardoor veranderen moeizaam gaat. Daarnaast is innovatie nooit een kernactiviteit van de banken geweest. De focus heeft veelal gelegen op het aanbieden van een set aan standaardproducten en diensten. We zien daarom dat banken aan het opschalen zijn in innovatiekracht en steeds meer IT-bedrijven worden. Ook sluiten de innovatie ideeën steeds beter aan op de uitdagingen van de bank. Maar, kunnen ze snel genoeg mee ontwikkelen?
Want naast deze interne struggle, zit de concurrentie ook niet stil. Dit resulteert in een veranderde markt, met veel nieuwe concurrentie. Van wie hebben de banken het meeste te duchten?
FinTechs
Sinds een jaar of tien is er sprake van een grote opkomst van Financiële Technologie (FinTech) bedrijven. In Nederland zijn er nu ongeveer 450-500 FinTech bedrijven, die als doel hebben om technologische vernieuwing in de financiële sector door te voeren. Uit recent onderzoek van KPMG blijkt dat in 2018 mondiaal meer dan 112 miljard dollar werd geïnvesteerd in FinTechs, een stijging van 114% ten opzichte van 2017. Indrukwekkende cijfers, die een groeiende markt voor Fintechs aantonen en daarmee een grote dreiging zijn voor het businessmodel van traditionele banken. In gestaag tempo nemen ze verschillende delen van de dienstverlening over. De voordelen van de Fintechs zijn met name dat ze kleiner, wendbaarder en daardoor innovatiever kunnen zijn dan de grote logge banken. Dit zorgt ervoor dat ze nieuwe ideeën snel ontwikkelen tot producten, in de markt plaatsen en van daaruit weer verder door ontwikkelen. Ook hebben ze geen last van legacy en minder last van wet- en regelgeving waar de traditionele banken wel mee te maken hebben.Maar, hoe ver reikt de impact van Fintechs daadwerkelijk? Of zijn het vooral losse innovatieve ideeën die uiteindelijk worden opgeslokt door de grote spelers (lees: traditionele banken en/of BigTechs)? De uitdaging voor FinTechs is namelijk dat er vaak beperkt budget is, waardoor het moeilijk is om op langere termijn het businessmodel overeind te houden. Zeker wanneer de FinTech (nog) niet winstgevend is. Daarnaast hebben ze relatief weinig kennis van de financiële sector, nauwelijks een netwerk met klanten (en dus nog geen klanten die hun financiële producten aan hen toevertrouwen) en daardoor ook nauwelijks (klant)data. Hierdoor missen ze essentiële informatie die nodig is om uiteindelijk door te kunnen groeien/ontwikkelen tot een grote speler.
BigTechs
Het echte gevaar voor de banken lijkt dan ook te komen van de zogeheten Big Technology Firms (BigTechs). Denk hierbij aan partijen als Apple, Google, Amazon, Facebook en de Alibaba Group. Al deze partijen zijn reeds actief bezig in de financiële dienstverlening. De BigTechs hebben het kapitaal om veelbelovende FinTechs over te nemen of om zelf te innoveren. Hierdoor kunnen ze zeer snel schaalgrootte bereiken in de financiële dienstverlening. Ze hoeven niet direct winst te maken, maar kunnen door de kapitaalbuffer zelfs geld toeleggen. En qua grootte vallen de traditionele banken bij hen in het niet. PayPal Holding is bijvoorbeeld qua waarde ongeveer gelijk aan Goldman Sachs. En Google is tien keer meer waard dan de ING Groep. Daarnaast hebben ze reeds een bekende naam en enorm veel data door een bestaand klanten netwerk. Dit laat zien dat deze bedrijven het vertrouwen van deze klanten al hebben gewonnen. En niet onbelangrijk, ondertussen hebben een aantal BigTechs een banklicentie wat hen tot een serieuze bedreiging maakt voor de traditionele banken.Conclusie
Kortom, waar eerst werd geroepen dat FinTechs de toekomst zijn en ze de banken zelfs zouden omwerpen, lijkt het er nu meer op dat FinTechs en banken elkaar nodig hebben. En dus dat zij het succes moeten zoeken in samenwerking. De FinTechs hebben als nieuwe speler in de sector de steun van de gevestigde orde nodig. Want banken beschikken over data, kapitaal, het vertrouwen van de klant en een bestaand netwerk en infrastructuur. Terwijl banken juist de wendbaarheid, innovatieve ideeën en snelle realisatiekracht van FinTechs goed kunnen gebruiken. In het actualiseren van hun businessmodel kunnen banken het verschil maken door het in de toekomst aanbieden van klantgerichte, slimme en op Artificial Intelligence (AI) gedreven oplossingen en services voor de klant, die in samenwerking met de FinTechs bedacht en uitgerold kunnen worden. Want, alleen wanneer banken en FinTechs hun krachten bundelen kunnen zij weerstand bieden tegen de echt grote jongens. Van hen komt namelijk de grootste bedreiging omdat de BigTechs beschikking hebben over zowel innovatiekracht, kapitaal, data en daarnaast al bestaande klanten hebben. Wie gaat de oorlog winnen? We hebben helaas geen glazen bol, maar als banken en FinTechs niet de benodigde samenwerking opzoeken is onze verwachting is dat de BigTechs uiteindelijk de lachende derde zullen zijn.
Robert Voogt
Ewart van der Steege
